روز طلایی کشتی ایران در المپیک توکیو سرانجام از راه رسید. نابغه شیرازی، محمدرضا گرایی به وعده‌اش عمل کرد و نخستین طلای کاروان کشتی را ضرب کرد. محمدرضا گرایی دومین طلای کاروان ایران را بعد از 12 روز انتظار کسب کرد. در وزنه‌برداری هم علی داوودی به مدال ارزشمند نقره رسید اما در ابتدا بپردازیم به کشتی. مسابقات المپیک دیروز با مدال طلای محمدرضا گرایی در کشتی فرنگی و فینالیست شدن حسن یزدانی به شیرین‌ترین شکل ممکن برای نمایندگان کشورمان پیگیری شد. حسن یزدانی که از ابتدای المپیک همه ایرانی‌ها انتظارش را می‌کشیدند، بالاخره کارش را در توکیو آغاز کرد. او برای رسیدن به نیمه‌نهایی کار سختی نداشت؛ شاپیوف ازبک را در گام اول و استفان ریچموت سوییسی را در گام دوم با امتیازات بالا شکست داد تا صعودی آسان به نیمه‌نهایی داشته باشد. در ادامه، شانس شماره یک طلای وزن 86 کیلوی المپیک 2020 با نایفونوف، کشتی‌گیر روس برای صعود به فینال مبارزه کرد؛ مبارزه‌ای که برخلاف انتظارها حسابی سخت پیش رفت اما در نهایت با برد ستاره کشتی ایران و فینالیست شدنش همراه بود. همچنین رضا اطری، نماینده وزن 57 کیلوی کشتی آزاد هم دیروز ۲ برد بسیار ارزشمند مقابل مغولستان و ترکیه کسب کرد تا یک پای نیمه‌نهایی باشد. او برای صعود به فینال با اوگوئف روس مبارزه کرد که با شکست در این دیدار به مبارزه رده‌بندی رفت. 

 

* طلایی که منتظرش بودیم

محمدرضا گرایی، نماینده وزن ۶۷ کیلوگرم ایران در دیدار فینال برای کسب مدال طلای المپیک به مصاف پرویز نصیب‌اف از اوکراین رفت و در پایان با نتیجه قاطع ۹ بر یک به برتری رسید و به مدال باارزش طلای المپیک دست یافت. محمدرضا گرایی پیش از این در دور مقدماتی این وزن که روز سه‌شنبه برگزار شد، در مبارزه نخست مقابل جولیان هورتا از کلمبیا ۸ بر صفر پیروز شد و در دومین مبارزه نیز در یک مصاف سخت و دشوار برابر فرانک استابلر، دارنده ۳ طلای جهان از آلمان ۵ - ۵ پیروز شد و به نیمه‌نهایی راه یافت. وی در نیمه‌نهایی نیز برابر راماز زویدزه، دارنده مدال‌های طلای جوانان جهان و نقره زیر ۲۳ سال جهان از گرجستان روی تشک رفت و در پایان با نتیجه ۶ بر یک به برتری رسید و راهی فینال شد تا تنها فینالیست کشتی فرنگی ایران در المپیک توکیو باشد. 

این دومین مدال طلا و سومین مدال کاروان ایران در توکیو بود. پیش از این جواد فروغی در تیراندازی و محمد‌هادی ساروی در کشتی فرنگی به ترتیب صاحب مدال‌های طلا و برنز شده بودند. کشتی فرنگی ایران در المپیک ۲۰۱۲ لندن توسط حمید سوریان، امید نوروزی و قاسم رضایی به ۳ مدال طلا رسید و محمدرضا گرایی پس از ۹ سال موفق شد کشتی فرنگی ایران را صاحب چهارمین مدال طلای المپیک کند. فرنگی‌کاران ایران در المپیک ۲۰۱۶ ریو نتوانستند به مدال طلا برسند و در آنجا ۲ برنز گرفتند. به این ترتیب تیم ‌ملی کشتی فرنگی ایران که با هدایت محمد بنا با ۵ ملی‌پوش عازم توکیو شده بود با یک مدال طلای محمدرضا گرایی در وزن ۶۷ کیلوگرم و یک برنز محمدهادی ساروی در وزن ۹۷ کیلوگرم به کار خود پایان داد. محمدرضا گرایی در ۷۷ و امین میرزازاده در وزن ۱۳۰ کیلوگرم نیز به عنوان پنجمی رسیدند و علیرضا نجاتی در وزن ۶۰ کیلوگرم از دور رقابت‌ها کنار رفت. تیم ملی کشتی فرنگی ایران در وزن ۸۷ کیلوگرم موفق به کسب سهمیه المپیک نشد و نماینده‌ای در این وزن نداشت.

***

در انتظار حساس‌ترین کشتی توکیو

***

حنیف غفاری*: امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه از اینکه یک کاریکاتوریست فرانسوی در یکی از آثارش وی را به آدولف هیتلر، رهبر آلمان نازی تشبیه کرده، آرام و قرار ندارد! میشل فلوری که ۴۰۰ تابلوی هنری و تبلیغاتی دارد، کاریکاتور هیتلری مکرون را کشیده است. فلوری گفت به پاسگاه پلیس فراخوانده شده است. در صورت اثبات اتهام، فلوری به ۲ سال زندان و پرداخت ۴۵ هزار یورو جریمه محکوم می‌شود. این کاریکاتوریست فرانسوی در واکنش به شکایت مکرون از خود تاکید کرد: «در سرزمین مکرون، توهین به پیامبر [پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله] اشکالی ندارد اما به سخره گرفتن رئیس‌جمهور به عنوان دیکتاتور به منزله کفر است».

رویکرد دوگانه امانوئل مکرون در قبال کلیدواژه ابزاری «آزادی بیان»، نه منبعث از «سوء‌تفسیر از آزادی» و نه برآمده از «تضادهای ذاتی جامعه فرانسه» نیست! آنچه منجر به بروز این رفتارهای دوگانه و متعارض می‌شود، «خلق پارادوکس‌های سیستماتیک» از سوی سیاستمداران فرانسوی است. بر این اساس، مقوله‌ای به نام «ارزش‌های ذاتی» جایی در فرانسه و بسیاری از کشورهای اروپایی ندارد و این سیاستمداران و صاحبان قدرت هستند که حدود و ثغور مصداقی واژگانی مانند «توهین»، «تمجید» یا «آزادی» را تبیین می‌کنند! تبیین این مصادیق قطعا مستند به خواسته‌ها و اهداف مقطعی یا بلندمدت سیاستمداران انجام می‌گیرد و ساختار قدرت در فرانسه نیز ـ به‌رغم ادعای استقلال نهادهای قضایی و امنیتی از دولت‌ـ پشتیبان این تفاسیر مضحک و ابزاری است. 

در همین منظومه است که توهین نشریه هتاک شارلی ابدو به ساحت گرامی پیامبر اعظم صلی‌الله علیه وآله، مصداق آزادی بیان و انتقاد از رویکرد نژادپرستانه یکی از ذلیل‌ترین رؤسای‌ جمهوری تاریخ فرانسه مصداق توهین محسوب می‌شود! قوانین و اسناد بالادستی فرانسه نیز دست صاحبان قدرت در کاخ الیزه را جهت عملیاتی‌سازی این پارادوکس‌های سیستماتیک و هدفمند بازمی‌گذارد. بسیار جالب است! قوانین مدنی و عمومی فرانسه به عنوان کشوری که خود را نماد حقوقی‌‌ترین کشور دنیا (!) می‌داند، به مثابه یک موم در دستان سیاستمداران جا‌به‌جا می‌شود و دارای اطلاق و استحکام (در حوزه تفسیر قوانین) نیستند. در همین کشور است که رد کردن خطوط قرمز آخرین و کامل‌ترین دین آسمانی مجاز شمرده می‌شود و در مقابل، توصیف نزدیک به واقعیتی که از مکرون به عنوان هیتلر می‌شود، حکم خط قرمز را پیدا می‌کند!

نکته دیگر اینکه مکرون قاعدتا نباید از تشبیه خود به آدولف هیتلر ناراضی به نظر برسد! او در فاصله یک سال تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2022 در کشورش، به دنبال هدایت آرای جریا‌ن‌های نژادپرست و فاشیست به سبد رای خود است. یکی از تازه‌ترین اقدامات مکرون در این باره، حمایت خود و حزب متبوعش (حزب جمهوری به پیش) از قانونی ضداسلامی با هدف اعلامی مبارزه با خشونت بوده است! بسیاری از نهادهای بین‌المللی، تصویب این قانون را زمینه‌ساز تبعیض علیه شهروندان مسلمان ساکن فرانسه دانسته و از آن انتقاد کرده‌اند. بر اساس این قانون، دولت فرانسه می‌تواند هر جا تشخیص داد، مساجد و اماکن اسلامی این کشور را به بهانه ترویج خشونت تعطیل و زندگی اجتماعی و حتی فردی مسلمانان مهاجر را محدود کند. بسیاری از تحلیلگران فرانسوی تاکید دارند مکرون از ترس افزایش آرای جبهه ملی فرانسه (جریان ملی‌گرای افراطی) به رهبری «مارین لوپن» در انتخابات ریاست‌ جمهوری آینده، قصد دارد برخی نژادپرستان را مجاب کند که از رقیبش فاصله بگیرند و اگر به دنبال اهداف نژادپرستانه و اعمال فشار علیه مسلمانان و مهاجران هستند، این خواسته نامشروع و وحشیانه را از مستأجر فعلی کاخ الیزه پیگیری کنند! 

البته از رئیس‌جمهوری که سرکوب جلیقه‌زردهای معترض به ماهیت نظام سرمایه‌داری را موضوعی عادی قلمداد می‌کند و از قانون جنجالی افزایش دامنه اختیارات پلیس حمایت می‌کند، چیزی جز این انتظار نمی‌رود. مکرون، نخستین رئیس‌جمهور فرانسه نیست که اینگونه عریان و بی‌پروا به جنگ علیه آزادی و انسانیت می‌رود. میتران، شیراک، سارکوزی، اولاند و دیگر سیاستمداران فرانسوی جملگی همین راه را پیموده‌اند! 16 دسامبر 1998 میلادی پروفسور «روژه گارودی»، فیلسوف و نویسنده بزرگ فرانسوی به ‌جرم انکار جنایت علیه بشریت در کتاب خود به‌نام «اسطوره‏های بنیادین سیاست اسرائیل»، در دادگاه پاریس محکوم شد. انکار افسانه‌پردازی صهیونیست‌ها درباره هولوکاست، تا جایی سیاستمداران فرانسوی را آشفته کرد که حاضر شدند جهت فروکش کردن خشم لابی‌های صهیونیستی در پاریس، شهروند خود را به زندان بیفکنند! مکرون رئیس‌جمهور همان کشوری است که اکنون در آن پلیس می‌تواند شهروندان را به هر بهانه‌ای مورد ضرب و شتم قرار دهد اما اگر شهروندی به این اقدام اعتراض کند یا بدتر از آن(!)، از اقدام پلیس فیلمبرداری کند به نقض آزادی حریم پلیس و در نتیجه زندان محکوم خواهد شد! 

* پژوهشگر روابط بین‌الملل 

در شرایطی که آمار جان‌باختگان ناشی از بیماری «کووید-19» در کشور به بیش از 400 نفر و تعداد مبتلایان به این بیماری به فراتر از 39 هزار نفر در روز رسیده است، شاهدیم خیلی از مشاغل پرخطر هنوز در حال فعالیت هستند و محدودیتی در تردد و فعالیت‌های کاری به چشم نمی‌خورد. به گزارش «وطن‌امروز»، سرعت بالای سرایت‌پذیری ویروس کرونای موسوم به دلتا در تمام کشور به حدی است که روزانه 20 هزار نفر را فقط در تهران راهی بیمارستان‌ها می‌کند؛ بیماری خطرناکی که افرادی را که واکسن کرونا زده‌اند را هم درگیر می‌کند و انتقال و مرگ‌و‌میر آن سن و سال نمی‌شناسد. اگر چه صحبت‌هایی مبنی بر تعطیلی ۲ هفته‌ای برای مهار این بیماری در کشور مطرح شده است اما به گفته کارشناسان بهداشتی، تعطیلی صرف تاثیر چندانی بر مهار این بیماری ندارد، بلکه باید محدودیت‌های سفت و سخت ایجاد شود.

 

* ۴۰۹ فوتی و ۳۹ هزار و ۳۵۷ ابتلا به کرونا طی ۲۴ ساعت

آمار جان‌باختگان بیماری «کووید-19» دوباره به بیش از 400 نفر در یک شبانه‌روز رسید. وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت، ۴۰۹ بیمار «کووید-19» جان خود را از دست دادند تا آمار مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۹۲ هزار و ۱۹۴ نفر برسد. بر این اساس از ظهر روز سه‌شنبه تا ظهر دیروز (۱۳ مردادماه ۱۴۰۰) و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۳۹ هزار و ۳۵۷ بیمار جدید مبتلا به «کووید-19» در کشور شناسایی شدند که ۴۲۶۳ نفر از آنان بستری شدند. متاسفانه در طول این مدت ۴۰۹ بیمار «کووید-19» نیز جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۹۲ هزار و ۱۹۴ نفر رسید. خوشبختانه تاکنون ۳ میلیون و ۴۴۴ هزار و ۷۹۸ نفر از بیماران کرونایی نیز بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۵۹۵۹ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-19» هم در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت نظر قرار دارند. در حال حاضر ۲۸۵ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۱۰ شهر در وضعیت نارنجی و ۵۳ شهر در وضعیت زرد بیماری «کووید-19» قرار دارند. بر اساس اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۱۱ میلیون و ۱۳۸ هزار و ۷۴۱ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۲ میلیون و ۸۸۵ هزار و ۲۹۴ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۱۴ میلیون و ۲۴ هزار و ۳۵ دوز رسیده است. افراد واجد شرایط برای تزریق واکسن حتما در سامانه salamat.gov.ir ثبت‌نام کنند. 

 

* ستاد ملی مقابله با کرونای دولت روحانی موفق نبود

مجلس با هدف ارائه راهکار برای مقابله با کرونا اتاق فکر تشکیل داد. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: با تغییر و تحولی که به احتمال زیاد در اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا ایجاد می‌شود، بی‌تردید توجه به مهار این بیماری و برنامه‌ریزی برای عبور از این بحران را مشاهده می‌کنیم. فاطمه محمد‌بیگی درگفت‌وگو با «وطن‌‌امروز» با بیان اینکه در ماه‌های پایانی فعالیت دولت دوزادهم اقدام چندانی برای مقابله با سویه‌های جدید بیماری «کووید-19» توسط ستاد ملی مقابله با کرونا انجام نشد، گفت: با استقرار دولت دکتر رئیسی و توجهی که ایشان به حفظ سلامت جامعه دارد، برنامه‌ریزی برای مهار این بیماری از سر گرفته می‌شود. وی مدیریت بیماری کرونا را نیازمند اجرای برنامه‌های سفت و سخت از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا عنوان کرد و اظهار داشت: این ستاد در مهار بیماری تاکنون موفقیت چندانی نداشته است تا جایی که خیلی از مردم به دلیل اعمال نشدن محدودیت‌ها، بعضا در اماکن عمومی بدون ماسک حاضر می‌شوند یا خیلی‌ها پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری فیزیکی را رعایت نمی‌کنند. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: برای قطع زنجیره ویروس کرونا که هر از چندگاهی تغییر ماهیت داده و با سویه‌های جدید ظاهر می‌شود، واکسیناسیون در کشور باید سرعت بیشتری به خود گیرد و از طرفی چنانکه کسی پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکند باید با او برخورد جدی شود. 

محمدبیگی خاطرنشان کرد: تسریع در امر واکسیناسیون نیازمند ورود همه ارگان‌ها بویژه نیروهای جهادی و بسیجی است تا با استفاده از پتانسیل‌های موجود روند واکسیناسیون در این شرایط سخت کرونایی در سطح وسیعی انجام شود. وی به برگزاری جلسه‌ای با هدف برنامه‌ریزی برای مقابله جدی با کرونا در اتاق فکر مجلس اشاره کرد و گفت: مجلس با هدف ارائه راهکار برای مقابله با کرونا اتاق فکر تشکیل داد و به‌ جد پیگیر موضوع کروناست اما متاسفانه دوگانگی اقتصاد و سلامت به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی کشور، کار را سخت کرده است. 

 

* ضرورت اعمال محدودیت‌ها برای مهار کرونا

کارشناسان بهداشتی معتقدند تعطیلی با هدف مهار کرونا در کشور نباید مثل تعطیلی‌های 6 روزه کرونایی اخیر باشد. معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به وضعیت کرونا و شروط یک تعطیلی موثر برای مقابله با این بیماری در پیک پنجم، گفت: در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی تهران بیش از ۲۰۰۰ بیمار بستری داریم که از زمان پیک اول تاکنون، هیچ وقت به این مقدار بستری نرسیده بودیم. فرشاد علامه با اشاره به پیشنهاد تعطیلی ۲ هفته‌ای برای کنترل پیک پنجم گفت: اگر قرار بر تعطیلی مانند دفعه قبلی باشد که فقط کارمندان دولت نیامدند اما همه جا باز بود و نظارتی نبود، فایده‌ای ندارد. هرچند که قرنطینه و تعطیلی تبعات زیادی دارد و بر اقتصاد و کار و کاسبی مردم تاثیر می‌گذارد و باید به فکر جبران آن بود اما از طرفی هم با توجه به روند شیوع کرونا، به نظر می‌رسد که اعمال تعطیلی تمام اماکن موثر خواهد بود. تعطیلی‌ای که بتواند بار انتقال ویروس را در جامعه کم کند، کمک‌کننده است به طوری که همه راه‌ها، رستوران‌ها، پاساژها و... بسته شوند، همانند مقرراتی که در انتهای پیک چهارم اعمال و از انتقال جلوگیری شد. 

 

* فشار مضاعف پیک پنجم بر کادر درمان

قدرت بالای سرایت‌پذیری سوش دلتا در حالی است که حتی در فضای باز هم میزان سرایت‌پذیری ویروس بسیار بالاست و افراد پرخطر نباید در مجامع عمومی حاضر شوند. دکترعلیرضا زالی دیروز در حاشیه جلسه ویژه ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا در تهران، درباره میزان استفاده از تخت‌های بیمارستانی بیان کرد: در حال حاضر ۹۴۰۰ بیمار بستری داریم که حدود ۲۵۰۰ نفر از آنها در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند و دیشب هم میزبان حدود ۲۰۰۰ بیمار جدید بودیم و حدود ۱۶۰۰ بیمار ترخیصی داشتیم. کماکان میزان مراجعه سرپایی ما حدود ۲۰ هزار نفر است که عمده آنها برای درمان سرپایی مراجعه می‌کنند و تا زمانی که افولی در مراجعات سرپایی شکل نگیرد باید در روزهای آتی نیز شاهد همین الگو در تهران باشیم. زالی ادامه داد: ظرفیت‌ها برای بستری موقت در تهران در حال افزایش است. ما کماکان با بیمارانی مواجه هستیم که با ویروس دلتا به ما مراجعه می‌کنند و بر اساس مطالعات ما، اقامت این بیماران در بیمارستان نسبت به بیماران با ابتلا به سوش‌های قبلی 5/2 روز بیشتر است. وی درباره واکسیناسیون در تهران اظهار کرد: دیروز از تزریق ۸۳ هزار دوز واکسن در روز در تهران گذشتیم و به نظر می‌رسد اگر واکسن کافی در اختیار ما قرار گیرد می‌توانیم از مرز ۱۰۰ هزار تزریق در روز گذر کنیم. وی افزود: ویروس دلتا برخلاف سوش‌های قبلی میزان سرایت بیشتری در فضای غیرمسقف دارد؛ در حالی که پیش‌تر تفاوت چشمگیری در میزان انتقال ویروس در فضای باز و مسقف وجود داشت اما درباره سوش دلتا حتی در فضای باز هم میزان سرایت‌پذیری ویروس بسیار بالاست و افراد پرخطر نباید در مجامع عمومی حاضر شوند زیرا هیچ گارانتی‌ای برای عدم ابتلا وجود ندارد و توصیه می‌کنیم اگر افراد مسن و پرخطر بر حسب ضرورت در جامعه حضور می‌یابند حتما از ۲ ماسک استفاده کنند و هر ۳ ساعت یک بار آن را تعویض کنند. رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، درباره مباحثی که پیرامون تعطیلی ۲ هفته‌ای بیان می‌شود، تصریح کرد: تعطیلی بحثی همه‌جانبه است و وقتی از این لفظ درباره همه‌گیری یک بیماری عفونی استفاده می‌کنیم، مفاهیم متفاوت است و بحث ما لاک داون کردن است. برای انجام این لاک‌ داون باید ملاحظاتی اعلام شود تا بتواند اثربخشی مناسب داشته باشد. طبیعتا کادر بهداشتی و درمانی از لاک داون به عنوان ابزار تسکینی و موقت استفاده و نقش سرعت‌گیر را ایفا می‌کند تا کادر درمان بتواند فرصتی برای ریکاوری داشته باشد. درخواست وزیر بهداشت درباره این تعطیلی برای این بود که بازیابی رمقی برای کادر درمان رخ دهد چون فشار مضاعفی روی این افراد است. وی افزود: نکته مهم این است که بیماری کرونا مزمن است و شرایط فرسایشی را رقم می‌زند. مهم‌ترین کار اقناع‌سازی مردم و بالا بردن میزان اعتماد عمومی است و اگر این کار درست انجام نشود، اثربخشی تعطیلی عمومی هم کافی نخواهد بود. برای تحقق مضامین بهداشتی نیازمند همکاری مردم هستیم که این موضوع با تحلیل درست واقعیت‌ها رخ می‌دهد. اکنون در هر شبانه‌روز حدود ۲۰۰۰ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» به بیماران ما اضافه می‌شود.

***

گروه سیاسی: پس از هیاهوی رسانه‌ای و مشکوک 48 ساعت گذشته رسانه‌های دولتی انگلیس در امنیتی‌سازی تردد کشتی‌ها در سواحل امارات و دریای عمان، اداره عملیات نیروی دریایی انگلیس دیروز با تایید ایمنی نفتکش «آسفالت پرنسس» اعلام کرد عملیات ربودن این کشتی پایان یافته است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اداره عملیات دریایی انگلیس روز چهارشنبه اعلام کرد: ربایندگانی که سوار نفتکش «آسفالت پرنسس» شده بودند آن را در سواحل امارات ترک کرده و نفتکش سالم است و حادثه پایان یافته است.  این در حالی است که این نهاد انگلیسی و رسانه‌های غربی کوچک‌ترین اطلاعی از سرنوشت ربایندگان ادعایی این نفتکش ارائه نکرده‌اند. همین رسانه‌ها عصر سه‌شنبه گزارش کردند یک عملیات ربایش در کشتی آسفالت پرنسس -که از سوی شرکت «زودیاک» اداره می‌شود- در سواحل فجیره امارات انجام شده است و عاملان عملیات خدمه را ربوده‌اند. 

این مضحکه اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌های مدعی حرفه‌ای‌گری و گردش آزاد اطلاعات، مشخص می‌کند که این رسانه‌ها کوچک‌ترین تعهدی بر عدم انتشار اخبار و گزارش‌های غیرموثق نداشته و این وضعیت موقعیت این رسانه‌ها در افکار عمومی را می‌تواند مورد خدشه قرار دهد. در همین موضوع اخیر هم ثابت شد بحث ربایش کشتی در اتاق‌های جنگ روانی لندن و واشنگتن برای القای ناامن‌سازی در خلیج‌فارس توسط ایران به نفع رژیم صهیونیستی پخت‌و‌پز شده است تا بلکه بتواند اجماع جهانی علیه ایران را تشکیل دهد. این هیاهوها برای آن است که آمریکا و انگلیس بخوبی می‌دانند در میدان عمل نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. 

از غروب روز سه‌شنبه اخبار جهت‌دار و مشکوکی از سوی برخی رسانه‌های غربی منتشر شد که تلاش می‌کرد تردد نفتکش‌ها در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان را غیرعادی و ناامن نشان دهد. در این زمینه خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرد سکان هدایت دست‌کم 4 کشتی در سواحل امارات عربی متحده از کنترل خارج شده است. اسکای‌نیوز عربی نیز در صفحه توئیتر خود اعلام کرد: گروه دریایی «UKMTO» وابسته به نیروی دریایی انگلیس، احتمال ربوده شدن ۴ کشتی تجاری در آب‌های عمان را رد نکرد. 

همزمان روزنامه تایمز هم ادعا کرد کشتی آسفالت پرنسس با مین در سواحل بندر فجیره در امارات عربی متحده برخورد کرده است. روزنامه دیلی‌اکسپرس هم به نقل از گروه نظامی انگلیسی عملیات‌های دریای تجاری، مدعی شد یک کشتی نفتکش به نام «آسفالت پرنسس» با مالکیت آمریکا در دهانه دریای عمان، نزدیک آب‌های ساحلی امارات متوقف شده است. 

به فاصله اندکی پس از انتشار این خبر برخی رسانه‌های غربی دیگر از احتمال ربایش، حمله پهپادی و پیاده شدن تعدادی کماندو روی این کشتی خبر دادند. عجیب آنکه خبرگزاری رویترز مدعی شد نیروهای رباینده این کشتی وابسته به ایران هستند. 

همچنین حساب توئیتری «کانفلیکت‌ نیوز» به نقل از مقامات مرکز عملیات تجارت دریایی انگلیس با تایید خبر وقوع حادثه برای کشتی «گلدن بریلینت» با پرچم سنگاپور اعلام کرد وزارت دفاع انگلیس به کشتی‌های در حال تردد هشدار داده است به منطقه مورد نظر نزدیک نشوند. تمام این خبرسازی‌های مشکوک در شرایطی اتفاق افتاد که 24 ساعت قبل از آن آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، ایران را به پاسخ جمعی در واکنش به حمله به کشتی «مرسر استریت» وابسته به اسرائیل تهدید کرد! سران آمریکا و رژیم صهیونیستی تاکنون هیچ مدرکی برای هدف قرار دادن این نفتکش از سوی ایران ارائه نکرده‌اند. 

با این وجود اخبار مشکوک و هدف‌دار منابع غربی بلافاصله با واکنش تهران روبه‌رو شد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه اخبار منتشرشده درباره بروز حوادث امنیتی پی‌درپی برای کشتی‌ها در منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان را کاملا مشکوک دانست و نسبت به هر گونه فضاسازی کاذب برای اغراض خاص سیاسی هشدار داد. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در عین حال با تاکید مجدد بر سیاست جمهوری اسلامی ایران در برقراری و حفظ ثبات و امنیت در منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان اظهار داشت: نیروهای دریایی ایران با اعلام کمک و امداد‌رسانی به کشتی‌های عبوری در منطقه، در صورت نیاز آمادگی ارائه خدمات پشتیبانی دریایی را دارند. همچنین در این باره یک منبع ارشد نظامی حاضر در منطقه خلیج‌فارس به «نورنیوز» گفت: بر اساس گزارش نیروهای دریایی ایران در دریای عمان و خلیج‌فارس، شرایط عبور و مرور شناورهای تجاری کاملا عادی است و تاکنون هیچ یک از منابع رسمی دریانوردی یا کشورهای حوزه خلیج‌فارس گزارشی از وقوع رخداد غیرقابل کنترل در منطقه اعلام نکرده‌اند. این منبع با اشاره به اعلام چند شناور تجاری درباره ایجاد اخلال در سیستم‌های ناوبری خود افزود: سازمان بنادر و دریانوردی ایران به کشتی‌های ذکر شده اعلام کرده آماده هرگونه کمک برای رفع مشکل ایجاد شده است. 

 

* تلاش لندن برای اجماع‌سازی ضدایرانی

ساعاتی بعد از رسانه‌ای شدن ارسال نامه انگلیس، رومانی و لیبریا به شورای امنیت سازمان ملل درباره کشتی «مرسر استریت»، وزیر خارجه دولت انگلیس ادعاهای تل‌آویو و حامیانش درباره دست داشتن ایران در حمله به این کشتی را تکرار کرد. بامداد روز چهارشنبه رویترز خبر داد ۳ کشور انگلیس، رومانی و لیبریا در نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل مدعی شدند به احتمال زیاد ایران پشت حمله به کشتی در سواحل دریای عمان بوده است. آنها دلیلی برای این ادعا ارائه نکردند. به گفته خبرگزاری رویترز، در این نامه ادعا شده است: «این حمله باعث اختلال و ایجاد خطر برای کشتیرانی بین‌المللی امن و ایمن بوده و نقض آشکار قوانین بین‌الملل به شمار می‌آید و این اقدام باید توسط جامعه بین‌الملل محکوم شود». پس از این، بعد از ظهر روز چهارشنبه «دومینیک راب» وزیر خارجه دولت بوریس جانسون در پیامی توئیتری در این باره نوشت: «پادشاهی متحده (بریتانیا) به همراه رومانی و لیبریا نامه‌ای به تی اس تیرومورتی رئیس (دوره‌ای) شورای امنیت سازمان ملل، درباره حمله ایران به (کشتی) ‌ام.وی مرسر استریت نوشته است». راب با تکرار ادعاهای رژیم صهیونیستی و متحدانش علیه ایران افزود: «شورا (شورای امنیت سازمان ملل) باید به فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران و احترام نگذاشتن آن به قوانین و حقوق بین‌المللی پاسخ دهد».

«گیلعاد اردان» نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل هم در نامه‌ای به شورای امنیت خواستار نشست فوری درباره حادثه حمله به نفتکش این رژیم در دریای عمان شد.

***

گروه سیاسی: حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی با وزرای خارجه بوسنی و هرزگوین و عمان، رؤسای مجلس ازبکستان و تاجیکستان و دبیرکل اتحادیه آلبا دیدار و گفت‌وگو کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور سه‌شنبه‌شب در دیدار «بیسرا تورکویچ» وزیر خارجه بوسنی و هرزگوین با تأکید بر اینکه از سیاست‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران، حمایت از تمامیت ارضی کشورها و دفاع از مظلومان جهان است، اظهار داشت: رویکرد ما حفظ امنیت و رفاه در تمام مناطق است. رئیس‌جمهور مناسبات و همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و بوسنی و هرزگوین را دوستانه، ریشه‌دار و عمیق توصیف کرد و گفت:‌ زمینه تعامل و مبادلات اقتصادی گسترده‌ای بین ۲ طرف وجود دارد که باید این ظرفیت‌ها را شناسایی و در راستای منافع ملت‌های خود فعال کنیم. رئیسی خاطرنشان کرد: متأسفانه امروز بسیاری از اقداماتی که در دنیا انجام می‌شود، ضدحقوق انسان است و این اقدامات عمدتا از طرف کسانی انجام می‌شود که به ظاهر پرچمدار و مدعی حقوق بشر هستند.

«ساچا سرخیو لورمتی سولیز» دبیرکل اتحادیه آلبا دیگر میهمان رئیس‌جمهور کشورمان بود. حجت‌الاسلام رئیسی در این دیدار با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو اتحادیه آلبا از ارزش‌های مشترک برخوردارند، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران مصمم است مناسبات سیاسی و اقتصادی خود را با کشورهای عضو این اتحادیه بیش از پیش تقویت کند و این کار را در راستای ارزش‌ها و مواضع مشترک ۲ طرف ارزیابی می‌کند. وی بر ضرورت همکاری دوجانبه تصریح کرد و اظهار داشت: ضروری است با برنامه‌ریزی و طراحی مناسب سطح همکاری‌ها و هماهنگی‌های خود را در عرصه‌های مختلف دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش دهیم. رئیس‌جمهور با بیان اینکه کشورهای استکباری و زیاده‌خواه جهان تلاش ملت‌های مستقل و آزادی‌خواه را ضدارزش دانسته و در مقابل آن توطئه می‌کنند، اظهار داشت: بی‌تردید فعال شدن هر چه بیشتر سطح همکاری ایران و کشورهای آمریکای لاتین می‌تواند آمریکایی‌ها و سایر مستکبران را منفعل کند. رئیسی صبح روز گذشته در دیدار «نورالدین جان اسماعیل‌اف» رئیس مجلس عالی قانونگذاری ازبکستان با اشاره به اینکه ۲ کشور از اشتراکات تاریخی و فرهنگی زیادی برخوردارند، گفت: ظرفیت‌های بی‌شماری برای توسعه و برقراری روابط در عرصه‌های مختلف بویژه اقتصادی بین ۲ کشور وجود دارد که علاقه‌مندیم در مسیر منافع ملت‌های خود فعال سازیم. رئیس‌جمهور با تاکید بر تسریع در تکمیل قراردادهای موجود بین ۲ کشور و لزوم شناسایی ظرفیت‌های جدید خاطرنشان کرد: باید تعمیق و تحکیم مناسبات و همکاری‌ها به امنیت ۲ کشور و رفاه بیشتر ۲ ملت منجر شود. رئیس‌جمهور همچنین اهمیت همکاری‌های نزدیک بین پارلمان‌های ایران و ازبکستان را مورد تاکید قرار داد و گفت: تعامل و همکاری‌های پارلمانی می‌تواند نقش موثری در روند اجرای قراردادهای فی‌مابین و توسعه روزافزون روابط داشته باشد. 

رئیسی همچنین در دیدار «محمدطاهر ذاکرزاده» رئیس مجلس تاجیکستان، روابط ۲ کشور را متکی بر همدلی و همزبانی دانست و گفت: روابط تهران و دوشنبه فراتر از روابط عادی ۲ کشور با یکدیگر است و باید با اتکا به نزدیکی‌های فرهنگی و تمدنی، برای ارتقای سطح این روابط گام‌های جدی برداشت. رئیس‌جمهور توسعه روابط ایران، تاجیکستان و افغانستان به عنوان ۳ کشور فارسی‌زبان را دارای اهمیت فراوان عنوان کرد و اظهار داشت: ناامنی‌های امروز افغانستان که ریشه در دخالت‌های بیگانگان در این کشور دارد، به نفع هیچ‌کس نیست و ایران و تاجیکستان باید برای رفع این نگرانی مشترک در عرصه دوجانبه و بین‌المللی همکاری‌های نزدیک‌تری با یکدیگر داشته باشند. 

رئیسی در دیدار «بدر بن حمد البوسعیدی» وزیر خارجه و فرستاده ویژه سلطان عمان هم با تاکید بر اینکه مناسبات صمیمانه ایران و عمان صرفا در سطح روابط دوجانبه باقی نمانده و در همفکری، همکاری و همگرایی ۲ کشور در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای نیز نمود داشته است، افزود: هدف جمهوری اسلامی ایران توسعه روابط با عمان در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. 

دکتر رئیسی احساس صمیمیت بین مردم ایران و عمان نسبت به یکدیگر را پشتوانه‌ای برای توسعه و تحکیم روابط ۲ طرف و سرمایه‌ای در پیشبرد روابط دوجانبه دانست. 

رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش با اشاره به اینکه کشورهای منطقه توانایی و قدرت کافی را برای تامین امنیت منطقه دارند، تصریح کرد: حضور بیگانگان در منطقه هیچ ثمره‌ای جز تهدید امنیت ندارد.

***

    پاسخ رئیسی به پیام تبر دبیرکل او  

کاظم غریب‌آبادی روز گذشته از پاسخ کتبی سیدابراهیم رئیسی به پیام تبریک «محمد سانوسی بارکیندو» دبیرکل اوپک خبر داد. سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین اضافه کرد: در این پاسخ، رئیس‌جمهور از تلاش‌های دبیرخانه اوپک در حفظ ثبات بازار نفت طی ۲ سال گذشته قدردانی و همچنین برای دبیرکل و همکاران وی آرزوی توفیق کرد.

گروه سیاسی: معاون دادستان کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم از احضار و بازداشت برخی مسؤولان درباره موضوع آب در خوزستان خبر داد. رضا خشنودی درباره اقدامات دادستانی و قوه ‌قضائیه در رابطه با موضوع آب در خوزستان بیان کرد: برخی از این چالش‌ها ریشه طبیعی دارد که مربوط به کاهش نزولات آسمانی و گاهی اوقات ناشی از بارش شدید نزولات آسمانی است. معاون دادستان کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم خاطرنشان کرد: بخشی از این موضوع ناشی از سوءمدیریت‌ها، اهمال‌ها و ترک فعل‌هایی است که متاسفانه در استان خوزستان در زمینه جلوگیری و پیشگیری از بحران‌های پیش‌آمده، صورت گرفته است. خشنودی گفت: حسب اطلاعی که دارم امروز درباره تامین خسارت ناشی از سیل، به کشاورزان ۲۳۰ میلیارد پرداخت شده و درباره تجهیز زیرساخت‌ها برای رفع مشکلات مربوط به آب شرب و خسارات ناشی از سیل، ۵۰ درصد از بودجه مصوب پرداخت و فرآیند‌های اداری آن طی شده است. معاون دادستان کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم تصریح کرد: با اهتمامی که به وجود آمده و عزمی که میان دستگاه‌های اجرایی و قضایی ایجاد شده، پیگیر خواهیم بود که این بودجه به شکل مشخص و معین و در محل مصوب هزینه شود. وی گفت: دادستان اهواز از باب وظیفه‌ای که در جهت صیانت از حقوق عامه دارد، این موضوع را در کارگروه استانی نظارت و پیگیری حقوق عامه مطرح خواهد کرد و به شکل مشخص پیگیر اجرای صحیح و موثر مصوبات خواهد بود. خشنودی درباره ترک فعل برخی مدیران در زمینه موضوع آب در خوزستان، اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه شاهد ارتکاب اعمال مجرمانه‌ای شدیم که فراتر از ترک فعل و مسامحه بوده است. وی افزود: درباره تامین آب شرب متاسفانه اقدام موثری در سال‌های گذشته صورت نگرفته است؛ این در حالی است که بودجه‌های قابل توجهی به این پروژه‌ها اختصاص داده شده اما حسب بررسی‌های صورت‌گرفته برخی از اعمال مجرمانه صورت گرفته است. خشنودی بیان کرد: از مدیران گذشته ادارات ذی‌ربط افرادی تحت تعقیب قرار گرفتند. درباره ترک فعل‌های مجرمانه گزارش‌های مستدل و روشنی از دستگاه‌های نظارتی بویژه سازمان بازرسی کل کشور و ناجا به دادگستری استان خوزستان رسیده که در حال بررسی است. معاون دادستان کل کشور در پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم گفت: احضار و بازداشت برخی مسؤولان درباره موضوع آب در خوزستان انجام شده و پرونده آن در حال رسیدگی است. 

***

رهبر انقلاب در حکمی حجت‌الاسلام مطیعی را به نمایندگی ولی‌فقیه در استان سمنان منصوب کردند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور حکمی حجت‌الاسلام مرتضی مطیعی را به امامت جمعه‌ شهر سمنان و نمایندگی خود در آن استان منصوب کردند. متن حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب حجت‌الاسلام آقای مرتضی مطیعی دامت افاضاته

اکنون که جناب حجت‌الاسلام آقای شاهچراغی پس از سال‌ها خدمت در جایگاه امامت جمعه‌ سمنان از این مسؤولیت استعفاء نموده‌اند، پس از ادای وظیفه‌ حق‌گزاری و قدردانی از زحمات ایشان، جنابعالی را که بحمدالله برخوردار از صلاحیت علمی و اخلاقی و سوابق جهادی و فداکارانه می‌باشید به امامت جمعه‌ شهر سمنان و نمایندگی خود در آن استان منصوب می‌کنم.

مردم عزیز و مؤمن استان سمنان در همه‌ آزمون‌های دوران انقلاب سربلند و با افتخار ظاهر شده‌اند و درخور تکریم و شایسته‌ احترامند. توجه لازم به جوانان پرانگیزه و پراستعداد در شهرها و بخش‌های گوناگون استان، دارای برکات فراوان خواهد بود و لازم است مورد اهتمام جدی قرار گیرد. نماز جمعه را که مظهر تجمع متحد مردم باایمان است به کانونی برای اجتماع این جوانان عزیز و تقویت فکر دینی و انقلابی آن قرار دهید. این برترین سرمایه برای آینده کشور است. از خداوند متعال توفیقات جنابعالی را مسألت می‌کنم.

سیدعلی خامنه‌ای-  ۱۳ مرداد ۱۴۰۰

سخنگوی منتخبان شورای ششم تهران روز گذشته از برگزاری انتخابات هیات‌رئیسه شورای ششم و انتخاب «مهدی چمران» به عنوان رئیس و «پرویز سروری» به عنوان نایب‌رئیس شورا خبر داد. مهدی اقراریان با اشاره جلسه عصر روز گذشته (چهارشنبه 13 مرداد) منتخبان شورای ششم تهران، اظهار کرد: در این جلسه که با دستور کار انتخاب اعضای هیات‌رئیسه شورای ششم شهر تهران برگزار شد، مهدی چمران به اتفاق آرا به عنوان رئیس شورای شهر ششم انتخاب شد. وی افزود: همچنین پرویز سروری نیز به اتفاق آرا به عنوان نایب‌رئیس شورا از سوی منتخبان انتخاب شد. سخنگوی منتخبان شورای ششم ادامه داد: در ادامه برگزاری انتخابات هیات‌رئیسه، سوده نجفی و جعفر بندی‌شربیانی به عنوان دبیران هیات‌رئیسه معرفی شدند.

از سوی دیگر با آنکه عصر دیروز اخباری مبنی بر انتخاب علیرضا زاکانی به عنوان شهردار تهران بر روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت اما رئیس شورای شهر پس از ساعاتی خبر انتخاب شهردار را رد کرد. مهدی چمران در گفت‌وگو با ایسنا، اخبار منتشر شده درباره انتخاب زاکانی به عنوان شهردار تهران را تایید نکرد. وی در پاسخ به این سوال که آیا فردا (امروز پنجشنبه) در مراسم تحلیف، شهردار تهران مشخص می‌شود، گفت: بعید است و روز یکشنبه هفته آینده شهردار مشخص می‌شود.

محمدرضا بابایی: امارات عربی متحده سال 1971 در نتیجه اتحاد ۷ شیخ‌نشین، به طور رسمی استقلال خود را از بریتانیا اعلام کرد. موقعیت ژئوپلیتیک، ساختار جمعیتی و دموگرافی این کشور را در برابر تهدید‌ها و رقابت با همسایگان منطقه‌ای آسیب‌پذیر کرده است. مناسبات سیاسی این کشور نیز مانند بقیه کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس با یکدیگر به نوعی متأثر از مرزبندی‌های تصنعی‌ای است که نتیجه سیاست‌های قدرت‌های بین‌المللی از جمله انگلستان بود. ترسیم مرزبندی‌های کنونی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، سیاست رقابت و تنش در روابط دیپلماتیک کشورهای مزبور را بویژه بعد از اکتشاف منابع جدید انرژی‌های هیدروکربنی افزایش داد. اختلافات ارضی و مرزی و اختلاف بر سر میادین نفتی مشترک از مهم‌ترین عوامل عدم همگرایی میان کشورهای منطقه است، البته نباید از این نکته غافل شد که تلاش کنشگران عرصه سیاست بین‌الملل از گذشته تاکنون بر مبنای ایجاد توازن سیاسی و نظامی میان کشورهای منطقه استوار بود. این استراتژی مانع برتری‌طلبی و هژمونی سیاسی یک کشور علیه دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس شد. از این رو کشورهای عربی جدید‌التاسیس با دیدگاه سوء‌ظن به یکدیگر می‌نگریستند و این وضعیت مشروعیت لازم را برای قدرت‌های خارجی فراهم کرد تا با کنشگری‌‌های سیاسی در بحران‌های پیش ‌روی این کشورها، ایفای نقش کنند. 

 امارات عربی متحده در سال‌های نخست استقلال خود، روابط پر‌تنشی را با عربستان، عمان و ایران بر سر اختلافات مرزی تجربه کرد. بحران استراتژیک و روابط متشنج امارات عربی متحده با همسایگان خود، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های سیاسی این کشور از زمان استقلال تاکنون محسوب می‌شود. امارات به منظور حفظ سیاست بازدارندگی در برابر همسایگان خود، از طریق اتحاد با قدرت‌های جهانی در برهه‌های زمانی مختلف از جمله بریتانیا و در حال حاضر ایالات متحده آمریکا، به دنبال حفظ موازنه قدرت در منطقه خلیج‌فارس و برون‌رفت از انزواگرایی منطقه‌ای است. بنابراین وابستگی امارات عربی متحده به قدرت‌های بزرگ بین‌المللی، سیاست خارجی و داخلی این کشور را تحت تاثیر تحولات سیاسی- اجتماعی کشور‌های منطقه‌ای و ائتلاف‌سازی‌های جدید در منطقه، قرار داده است (1). سیاست همسویی ابوظبی با ناتو در افغانستان و حضور در ائتلاف بین‌المللی ضدتروریسم به رهبری آمریکا از جمله مصادیقی هستند که به ‌عنوان استراتژی بازدارنگی امارات در قالب کنشگری در چارچوب اهداف همسو با قدرت‌های بین‌المللی تحلیل می‌شود. 

 

*   تحولات بهار عربی و گردش در سیاست خارجی امارات

بهار عربی نقطه تحول مهمی در مناسبات روابط خارجی ابوظبی و همسایگان منطقه‌ای آن ایجاد کرد. قیام‌های جهان عرب، کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس را به ۲ جریان مخالف تغییر و موافق گذار تقسیم کرد. امارات عربی متحده و عربستان از جمله کشورهای محافظه‌کاری بودند که رویدادهای بهار عربی را با تردید نظاره‌گر بودند و آن را به مثابه تهدیدی تلقی می‌کردند که می‌توانست در بلندمدت آینده سیاسی آنها را به خطر بیندازد(2). در مقابل قطر با حمایت از جریان‌های طرفدار گذار بویژه جناح‌های نزدیک به اخوان‌المسلمین، از سقوط رژیم‌های عربی استقبال کرد. سقوط رژیم‌های سیاسی مصر، لیبی و یمن باعث ایجاد خلأ قدرت در سطح منطقه‌ای و در درون این کشورها شد و جوامع سیاسی آنها را با چالش‌های جدیدتری روبه‌رو کرد. این تحول جدید در قیام‌های عربی، فرصت را برای نقش‌آفرینی امارات در منطقه فراهم کرد. در این دوره ابوظبی استراتژی‌ای کاملا متمایز و به نوعی جدید را در سیاست خارجی خود اتخاذ کرد که از زمان استقلال این کشور بی‌سابقه بود. سیاست خارجی امارات عربی متحده در گذشته بیشتر حول ۲ محور کنشگری در چارچوب قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای و همچنین اعطای کمک‌های مالی به کشورهای عربی- اسلامی که دچار بحران‌های اقتصادی می‌شدند یا کمک‌های انسان‌‌دوستانه دیگر در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی خلاصه می‌شد. بهار عربی و تحولات بعد از آن، فضای جدیدی را برای سیاست خارجی امارات ایجاد کرد تا بتواند به صورت یکجانبه برای مدیریت منازعات منطقه‌ای حرکت کند(3). 

 

* یکجانبه‌گرایی امارات: سقوط دولت مرسی، جنگ داخلی لیبی و یمن

جریان‌های اسلامگرای نزدیک به اخوان‌المسلمین از رقبای سنتی ابوظبی در داخل و خارج از کشور محسوب می‌شوند. امارات از آغاز استقلال، فعالیت‌های احزاب اسلامگرای نزدیک به اخوان‌المسلمین را ممنوع اعلام کرد. اسلامگرایان امارات در بین طبقه محافظه‌کار سنتی پایگاه اجتماعی قوی دارند، از این رو ابوظبی نگران تکرار حوادثی بود که توسط جریان‌های اخوانی در سوریه و مصر در دهه 1970 و 1980 رقم خورده بود. پیروزی اسلامگرایان در مصر و تونس، ظهور جریان‌های سلفی جهادی در لیبی بعد از قذافی و حضور برجسته حزب اصلاح (شاخه اخوان‌المسلمین یمن) در تحولات یمن، ابوظبی را به تلاش برای مداخله در تحولات این کشورها سوق داد. امارات پیروزی اسلامگرایان اخوانی در منطقه را به سود رقیب سنتی خود یعنی قطر می‌دید. از این رو با حمایت‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی از جریان‌های سیاسی- نظامی سکولار و ملی‌گرا تلاش کرد اسلامگرایان را از معادله جدید قدرت حذف کند(4). مهندسی کودتای نظامی در مصر، حضور نظامی و حمایت‌های نظامی از نیروهای تحت امر خلیفه حفتر، برای مقابله با اسلامگرایان و مشارکت در ائتلاف عربی به رهبری عربستان در جنگ یمن، رقبای منطقه‌ای ابوظبی را نسبت به پیامدهای منفی سیاست مداخله‌جویانه امارات در منطقه آگاه کرد. به عنوان نمونه سقوط اخوان‌المسلمین در مصر که از متحدان اصلی ترکیه و قطر بود، روابط میان ابوظبی و آنکارا را متشنج کرد، این مساله باعث شد در سال‌های بعد، ترکیه استراتژی حمایت‌های نظامی و سیاسی از جریان‌های سیاسی نزدیک به اخوان‌المسلمین بویژه در لیبی را در دستور کار خود قرار دهد، که این امر باعث شد ابوظبی در تحقق اهداف خود در لیبی ناکام بماند. 

امارات در یمن نیز اهداف مشابهی را دنبال کرد، یکی از اصلی‌ترین اهداف ابوظبی در یمن مقابله با حزب اصلاح یمن و دیگر جریان‌های اسلامگرا بود. از این رو امارات با تقویت جریان‌های تجزیه‌طلب در جنوب یمن و ایجاد شبه‌نظامیان متشکل از قبایل جنوب توانست نیروهای حزب اصلاح یمن که از متحدان اصلی و استراتژیک عربستان بود را تضعیف کند. این مساله باعث شد تا عربستان بازی دو سر باخت را در یمن تجربه کند. امارات با وجود اختلافات دیرینه‌ای که با ایران دارد، از درگیری مستقیم با ایران و نیروهای متحد آن در یمن تا حدی پرهیز کرد. ابوظبی تا قبل از بهار عربی سیاست عملگرایی اقتصادی را در روابط خارجی خود با ایران در پیش گرفت اما این سیاست به تدریج همزمان با تحولات بعد از بهار عربی دچار تغییر و تحول شد. از سوی دیگر وجود بخش قابل توجهی از جامعه ایرانی‌تبار در امارات و افزایش نقش منطقه‌ای ایران بویژه بعد از سقوط طالبان و رژیم صدام از یک سو و رویکرد موازنه‌گرایانه امارات نسبت به ایران در برابر دیگر رقبای عربی خود باعث شد امارات از افزایش تنش مستقیم با این کشور پرهیز کند. البته این نکته مغفول نماند که ابوظبی سیاست خارجی تهاجمی علیه ایران را چه بسا در راهبرد بلندمدت سیاست خارجی خود در نظر گرفته باشد. 

 

* استراتژی عادی‌سازی روابط با اسرائیل

روابط امارات عربی متحده با اسرائیل به پیش از توافقنامه عادی‌سازی آبراهام باز می‌گردد، با این تفاوت که در دوران قبل انعقاد این توافق صلح، بیشتر در قالب همکاری‌های امنیتی و بعضا اقتصادی خلاصه می‌شد اما امروز این روابط شکل علنی به خود گرفته است و هر یک از طرفین اهداف مشخص خود را دنبال می‌کنند. حلقه وصل نزدیکی محور ابوظبی- تل‌آویو را می‌توان گسترش نفوذ اسلامگرایان در منطقه بویژه بعد از قیام‌های بهار عربی دانست. اسرائیل نیز از سقوط رژیم مبارک که از متحدان اصلی این کشور بود، ابراز نگرانی کرد. با وجود سیاست عملگرایی اخوانی‌ها در مساله اعراب و اسرائیل و پایبندی به قرارداد کمپ دیوید، نگرانی از این جانب احساس می‌شد تا سیاست‌های همسو با مقاومت فلسطین و رویکردهای ضداسرائیلی در جوامع مصر تقویت شود، از این رو اسرائیل نیز در طراحی کودتای نظامی علیه مرسی، کنار اماراتی‌ها ایستاد(5). 

تجربه بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه که متأثر از فرآیند گذار سیاسی بود، برخی کشورها را با خلأ قدرت روبه‌رو کرد، از این رو افزایش خشونت‌ها، ظهورگروه‌های سلفی- جهادی در سوریه و لیبی، افزایش آوارگان و گسترش موج مهاجرت‌ها به اروپا باعث شد تا رویکرد غرب در قبال تحولات عربی تغییر کند. از این رو اتحادیه اروپا و آمریکا فرآیند گذار سیاسی در خاورمیانه را حرکتی به سوی موج جدید دموکراسی تلقی نمی‌کردند، بلکه آن را در سطح ملاحظات امنیتی مورد بررسی قرار می‌دادند که می‌توانست امنیت جمعی آنها را تهدید کند. این تغییر رویکرد جوامع غربی در قبال انقلاب‌های عربی باعث شد تا اسرائیل و امارات به زعم خود مشروعیت لازم را برای سیاست‌های مداخله‌جویانه خود در منطقه کسب کنند و در صدد حمایت از روی ‌کار آمدن جریان‌های محافظه‌کار برآیند؛ خواه از طریق قدرت نرم یا نظامی. 

اسرائیل سیاست مقابله با آنچه که با عنوان نفوذ ایران در منطقه از آن یاد می‌کند را دستور اصلی سیاست خارجی خود قرار داد. روابط ابوظبی- تل‌آویو را می‌توان در راستای سیاست مقابله با ایران در منطقه، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد که مورد اتفاق امارات و اسرائیل است. مذاکرات هسته‌ای ایران و توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال 2015 با واکنش منفی امارات و اسرائیل روبه‌رو شد زیرا این مساله به مثابه یک اقدام یکجانبه از سوی ایالات متحده آمریکا تعبیر شد که در آن کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس و اسرائیل نادیده گرفته شده‌اند. اما نگرانی اصلی اسرائیل و امارات عادی‌سازی روابط ایران با غرب و در نهایت حذف تدریجی تحریم‌های ایران بود که این امر در صورت تحقق می‌توانست نقش ترانزیتی و ظرفیت‌های صادرات انرژی ایران را افزایش دهد. این مساله تأثیر منفی بر جایگاه اقتصادی امارات می‌گذاشت که با کنترل بر تنگه باب‌المندب و بنادر جنوب غربی یمن سعی در تقویت نفوذ دریایی خود در منطقه شاخ آفریقا و مدیترانه داشت. 

خروج ایالات متحده از برجام در دوره ترامپ و سیاست‌های فشار حداکثری علیه ایران، دستگاه سیاست خارجی آمریکا را بر آن داشت با استفاده از شرایط پیش آمده، سیاست عادی‌سازی روابط با اسرائیل توسط کشورهای عربی را تسریع بخشد. ابوظبی با وجود پیشگامی در عادی‌سازی روابط با اسرائیل با چالش‌های مهمی در سطح داخلی و منطقه‌ای روبه‌رو است، که می‌تواند تاثیر منفی بر جایگاه این کشور بگذارد. در داخل کشور، سیاست عادی‌سازی با واکنش‌های منفی مردم روبه‌رو شد و افکار عمومی علیه سیاست‌های حاکمان ابوظبی بسیج شدند. استمرار تضادها و چالش‌های حکومت و مردم در بلندمدت می‌تواند امارات را در برابر موج‌های جدید قیام‌ها و اعتراضات مردمی آسیب‌پذیرتر کند و در نتیجه سقوط نظام سیاسی حاکم را تسریع بخشد. در بعد منطقه‌ای نیز در صورت حضور احتمالی نظامی اسرائیل در مناطق تحت کنترل امارات در یمن از جمله تنگه باب‌المندب، ایران استراتژی بازدارنده را علیه اسرائیل اتخاذ خواهد کرد. در صورت نزاع میان ایران و اسرائیل در منطقه، ابوظبی متضرر خواهد شد زیرا بخش عمده‌ای از اقتصاد امارات به عنوان یک کشور بندری مبتنی بر تجارت است، از این رو در صورت تحقق سناریوی مقابله احتمالی با اسرائیل، ابوظبی ضرر‌های جبران‌ناپذیری خواهد کرد. 

در مجموع امارات سعی در بی‌طرف نشان دادن خود در منازعه میان ایران و اسرائیل دارد. با وجود اختلافات ابوظبی با تهران بر سر حاکمیت جزایر سه‌گانه، امارات ایران و بازدارندگی در قبال آن را جزو اولویت‌های سیاست خارجی خود تلقی نمی‌کند اما با این وجود نگرانی خود را از گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران انکار نمی‌کند. اصلی‌ترین هدف امارات از عادی‌سازی روابط با اسرائیل، حفظ توازن در برابر ترکیه و قطر که مانعی جدی برای ابوظبی در منطقه هستند، است. از سوی دیگر تل‌آویو نیز با استفاده از اختلافات میان امارات و همسایگان خود می‌تواند نقش بلانسر را ایفا یا در منازعات آتی با اعراب از این مساله به عنوان یک برگ برنده علیه رقبای خود استفاده کند. امارات از طریق اتخاذ اهداف همسو با اسرائیل در جهان عرب سعی دارد بتدریج خود را برای پر کردن خلأ‌های پیش روی خاورمیانه بعد از خروج تدریجی ایالات متحده آمریکا از منطقه آماده کند. از این رو روابط سیاسی با اسرائیل را در دستور کار خود قرار داده است. در واکنش به این اقدام ابوظبی، رقبای منطقه‌ای امارات نیز در صورت احساس خلأ ناشی از عدم حضور آمریکایی‌ها در منطقه، سیاست‌های یکجانبه‌ یا حتی اقدامی مشابه اقدام امارات، با هدف حفظ یا برقراری توازن، انجام می‌دهند، و این مساله به خودی خود منطقه را وارد صف‌آرایی‌های جدید خواهد کرد. 

...................................................................................

منابع

1- مجتهدزاده، پیروز، احمدی‌پور، زهرا و حیدری موصلو، طهمورث (1391) تبیین ادعاهای امارات عربی متحده نسبت به جزایر سه‌گانه ایرانی از سال 1992 میلادی، فصلنامه ژئوپلیتیک، 8 (1): 42-81. 

 2- Ulrichsen, L. (2016) The United Arab Emirates Power, Politics and Policy-Making, London: Routledge. 

3- آدمی، علی و بخشی، رامین (1397). روند‌های الگویی سیاست خارجی امارات عربی متحده از 2017– 1971، فصلنامه روابط خارجی، 10 (40): 143-167. 

4- ناصر، کرار أنور (2019) دور الإماراتی فی صراعات الشرق الأوسط»، مرکز المستقبل الدراسات الإستراتجیه، 4 أکتبر 2019. 

‌5- al-Ketbi, E. , Gold, D. , Leaf, B. and 

Makovsky, D. (2020) the UAE-Israel Breakthrough: Bilateral and Regional Implications and U. S. Policy, 

Washington Institute for Near East Policy, 

September 14, .2020‌